Badem Adıyaman'ın çehresini değiştiriyor

Anadolu'nun en sevilen sağlıklı atıştırmalıklarından olan badem, Adıyaman'ın çehresini değiştirdi. Kuru tarımla uğraşan çiftçiler, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ile İpekyolu Kalkınma Ajansı'nın teşvik ve destekleriyle bademe yöneldi. Adıyaman'daki badem üretimi, 6 yılda 10 kat arttı. Daha önce başka şehirlere mevsimlik işçi olarak giden Adıyamanlılar, artık memleketlerinde çalışmaya başladı.
Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, sosyal medya hesabından yaptığı videolu paylaşımla Adıyaman'daki değişimi gözler önüne serdi. Bakan Varank mesajında, "Bölgesel kalkınmaya dönük hamlelerimiz hız kesmiyor. İpekyolu Kalkınma Ajansı ile Adıyaman'ımızı badem üretim merkezi haline getiriyoruz. E-Ticaret yoluyla ürünler, tek tıkla Türkiye'nin her tarafına ulaşıyor. Adıyaman Bademi, model bahçe gibi 8 projeyle global bir markaya dönüşecek" ifadelerini kullandı.

Tarihi mekanda badem zirvesi
İpekyolu Kalkınma Ajansı, başarılı geçen badem hasadını bir zirve ile taçlandırdı. Hem yüksek kaliteli hem de yüksek rekolte hasat, zirveye katılanları sevindirdi. Bademin sağlıklı yaşama etkilerinin de ele alındığı zirvede badem hasadı da yapıldı. İpekyolu Kalkınma Ajansı'nın desteği ve Adıyaman Valiliği'nin koordinasyonunda düzenlenen Badem Zirvesi Kahta'da bulunan Karakuş Tümülüsü yakınlarında gerçekleştirildi. Zirvede Dr. Ender Saraç, 'Sağlıklı Yaşam ve Güzellik için Badem" semineri verirken "Tarımsal Kalkınmada Kahta Bademinin Önemi"nin tartışıldığı panelin ardından badem hasadına geçildi.

3 milyon 200 bin ağaca çıktı
Zirvenin ardından değerlendirmelerde bulunan İpekyolu Kalkınma Ajansı Genel Sekreteri Burhan Akyılmaz, Adıyaman'da 10 yıl önce 150 bin olan badem ağacı sayısının bugün 3 milyon 200 bine ulaştığını söyledi. Genel Sekreter Akyılmaz, bademe yönelik olarak 8 proje ile 3 milyon liralık üretim hacmi oluşturduklarını kaydederek, "Kurduğumuz e-Ticaret portalı ile üreticilerimizin birlikleri üzerinden tek tıkla ürünlerini Türkiye'nin her tarafına hızlı bir şekilde satmaları için e Ticaret alt yapısını kurduk" dedi.

"Tümülüsü de tanıtıyoruz"
Badem zirvesinin bu yıl tarihi Kommagene Krallığına ait Karakuş Tümülüsü yakınlarında gerçekleştirdiklerini kaydeden Akyılmaz, "Bademle beraber Karakuş Tümülüsünü de tüm dünyaya tanıtıyoruz" diye konuştu.

Şifa kaynağı
Etkinliğe katılan Dr. Ender Saraç, bademin "müthiş bir şifa kaynağı" olduğunu belirterek, "İçinde kalsiyum, fosfor, magnezyum var. Bitkisel protein var ve birçok derde deva e vitamini var. E vitamini, kalp krizine karşı korur kolesterolü düşürür" dedi.

"Dünya şampiyonu yapacağız"
Badem Üreticisi Mustafa Şinasi, daha önce yaptıkları kuru tarımda maliyetlerin yüksek olduğunu ifade ederek, "İl tarımla, kalkınma ajansı ile görüştük. Bize bademi önerdiler. Kahta olarak komple bademe yöneldik. Adıyaman bademini dünya şampiyonu Türkiye'yi bir numara yapacağız" dedi.

"Rekolte de kalite de yüksek"
Bir diğer badem üreticisi Ercan Gündüz, "Herkes bademi para olarak düşünüyor ama badem bizim için şu anda iş, aş, eş, çocuk, düğün sezonunda gelinlik, damatlık olarak görüyoruz" derken Burhan Küçükarslan, "Badem yüzümüzü güldürüyor. Bu yıl rekoltemiz de yüksek kalitemiz de. Çok sevinçliyiz" diye konuştu.

"Bizim altınımız"
Badem hasadında çalışan mevsimlik işçi Mehmet Ali Çiçek, önceden çalışmak için başka şehirlere gittiklerini anlatarak, "Bu bizim altınımızdır. Artık başka memleketlere gitmiyoruz" dedi.

Ana vatanı Asya
Ana vatanı Orta ve Batı Asya olan badem, Anadolu'nun en eski meyvelerinden biri olarak kabul ediliyor. Türkiye'de Karadeniz'ın kıyı kesimleri hariç tüm bölgelerde yetiştirilebilen badem, sahip olduğu uygun iklim koşulları ile Güneydoğu Anadolu Bölgesi için de önemli bir ürün haline geliyor.

Dünyanın 4'üncü büyük üreticisi
Badem, pastadan şekerlemeye kozmetikten saç bakımına kadar birçok alanda kullanılıyor. Dünyada 2 milyon hektarın üzerinde alanda, 3 milyon 500 bin ton badem üretiliyor. Türkiye, dünya ölçeğinde üretim alanı bakımından 47 bin hektar ile 7'nci, 160 bin ton üretim ile de 4'üncü sırada yer alıyor.

Adıyaman'ın yükselişi
Adıyaman, son yıllarda önemli badem üreticisi iller arasına girdi. TÜİK'in 2020 yılı verilerine göre Adıyaman'da 2015'te bin 800 ton olan badem üretimi, 2020'de 18 bin tonun üzerine çıktı. Adıyaman ayrıca 78 bin dekar ile en çok badem üretimi alanına sahip il durumunda. Kahta Bademi de bu yıl içerisinde Türk Patent Enstitüsü tarafından coğrafi işaret ile tescillendi.

Karakuş Tümülüsü
Zirvenin yapıldığı alanın yakınında bulunan Karakuş Tümülüsünün Kommagene Krallık Ailesi'nin kadınlarına ait bir anıt mezar olduğu tahmin ediliyor. Tümülüsün güneyinde dikili bulunan sütun üzerindeki kartal heykelinden dolayı tümülüs, yöre halkı tarafından "Karakuş" olarak anılıyor.

Önce tespit sonra kazı
Kommagene Kralı Antiochos'un eşi İsias, kızı Antiochis ve torunu Aka'ya ait mezarların bulunduğu sanılan tümülüsteki yapılar, elektromanyetik dalgalar kullanılarak tespit edilmeye çalışılıyor. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülmekte olan Rekabetçi Sektörler Programı kapsamında çevre düzenlemesi yapılan tümülüste tespitlerin ardından kazı çalışmalarına geçilmesi planlanıyor.