Yücel; "Türkiye'de yeni keşifler ortaya çıkıyor"
TÜMAD Madencilik Genel Müdürü Hasan Yücel, altın sektörü ve ekonomisine ilişkin güncel gelişmeleri değerlendirdi. Dünyada altına talep olduğunu söyleyen Yücel; "Türkiye'de ciddi aramalar yapılıyor, yeni yeni keşifler ortaya çıkıyor" dedi.
Sektöre ilişkin önemli değerlendirmelerde bulunan TÜMAD Madencilik Genel Müdürü Hasan Yücel, dünyada altına talep olduğunu ve yılda yaklaşık 3 bin 500 ton altın üretildiğini belirterek; "Biz madenciler, çok altın fiyatlarıyla ilgili görüş belirtmek istemez ama bir üretim maliyeti var dünyada, dünyada altına bir talep var. Yılda yaklaşık 3 bin 500 ton altın üretiliyor, 250-300 milyar dolar civarında altın üretiliyor. Bunun bir maliyeti var, bu maliyetle bu jeopolitik gelişmelerle, pandemi ile birlikte olağanüstü değişti bu maliyetler. Dünyada 1000 dolarlar üretim maliyetleri konuşulurken, diğer yönetim maliyetleriyle beraber 1200-1300 dolarlar, artan enerji fiyatları, tedarik zincirlerdeki kırılmalardan dolayı artık altın üretim maliyetleri dünyada çok zorlaşıyor. Derinlere iniyor madenler 1400-1500 dolarlar konuşuluyor. Türkiyede de 5-6 sene öncesine kadar 800 dolarlar şu an 1000 dolarlara yaklaştı. Bu açıdan baktığımızda da üretim anlamında aşağı yönlü bir baskının 1500 dolarların altında bir şok madenin kapanma riskiyle karşı karşıya kalacağız. Jeopolitik gelişmeler, FEDin faiz artırımı şu an altını baskılıyor, aslında normal koşullar olsa üretim maliyetleri biraz olsun düşük olmuş olsa belki biraz daha aşağıya gelebilir altın ama bunun ben hızla toparlanacağını, kendi düşüncem çok yönlendirmek istemem ama altın fiyatlarının yukarı yönlü çıkacağını öngörüyorum çünkü aşağıdan üretim maliyetleriyle ilgili ciddi baskı var. Yatırım anlamında da öyle, işte beş sene önce 100 milyon dolara kurduğunuz tesisi bugün 150 milyon dolara kuramıyorsunuz. 600-700-800 dolara ürettiğiniz ons başı maliyetler bugün 1000 dolarlara dayanmış durumda" dedi.
"Dünyada şu anda 900 tane altın madeni var, yıllık üretim ise yaklaşık 3.500 ton"
"Altın dünyada en az bulunan bir mineral, ortak finans aracı, kaybolmayan bir şey. Türkiyede son 20-30 yıldır bu çok tartışılıyor; doksanlı yıllarda Türkiyenin altın potansiyeli gündeme gelmiş, aramalar yapılmış 10 milyar dolarlık arama yatırımı yapılmış, doksanlı yılların sonunda da Türkiye, dünyanın sayılı altın potansiyeline sahip ülkelerinden biri oldu. Dünyada şu anda 900 tane altın madeni var. Bunların yıllık üretimi de yaklaşık 3.500 ton" diyen Yücel; Çok güçlü ülkelerde üretim rakamları, mesela Çin, Avustralya, Rusyada 300 tonlar civarında, bir tık aşağıda ülkelerde; Amerika, Kanada" şeklinde konuştu.
"Türkiyede ciddi aramalar yapılıyor, yeni keşifler ortaya çıkıyor"
Türkiyede ciddi aramalar yapıldığını ve yeni keşifler ortaya çıktığını ifade eden Yücel şu şekilde konuştu; "Altın bulunduğu yerde üretiliyor. Türkiyede ciddi aramalar yapılıyor, yeni yeni keşifler ortaya çıkıyor. Türkiye; hem jeolojisi hem de tektonik yapısının buna çok uygun olduğunu son yıllarda görüyoruz çünkü Türkiye 90li yıllardan bugüne kadar yaklaşık 10 milyar dolar arama yatırımı yaptı. Bu potansiyele baktığınızda Türkiyenin üretimi ne durumda, Türkiyenin üretimi aslında bu potansiyelin, 6500 tonun 40 tonu üretiyoruz, yüzde biri bile değil baktığınızda, çok düşük. Bunun bir sürü nedeni var; dünyadaki 3500 tonluk üretiminde 40 tonuna, geçen sene oldu o da 39-40 ton civarında. 3500luk üretimde yaklaşık %1.1ini Türkiye yapıyor. Üretimde ilk 25. ülke civarında. Türkiye önümüzdeki süreçte ciddi yatırımlarla, çünkü yer altında 6500 ton kabul etsek de 400-500 milyar civarında bir potansiyelden bahsediyoruz. Bu potansiyel açığa çıkıp, bizim üretim rakamlarımızı 100-150 tonlara çıkarmamız için tekrar bir 10 milyar dolarlık bir yatırıma ihtiyaç var, aramalara ihtiyaç var. Türkiyenin bir potansiyeli var, bu bir kaynak, onun kıymetini bilmek lazım, ona yönelik planlamalar yapmak lazım."
10 milyar dolarlık altın ithal ediyoruz, pandemide 25 milyar dolara çıktı
"Peki bununla ilgili Türkiye'de bir altyapı var mı var?" diyen TÜMAD Madencilik Genel Müdürü Hasan Yücel; "Son otuz yılda oluştu, insan kaynağımız yoktu, aramayı bilmiyorduk, üretimi bilmiyorduk, fizibiliteyi bilmiyorduk, yatırımları bilmiyorduk. Yabancı sermaye şirketler bir noktaya getirmiş ve bu işin en kıymetli tarafı da 0 1 ürünü alıp katma değerli bir ürüne dönüştürme şansımız var altınla ilgili, gram olarak toprağınızdan üretiyorsunuz, rafineli sektörü Türkiyede çok düştü, Türkiyenin potansiyelinin, kurulu gücünün çok çok üstünde kurulu gücü var rafinerin. Dünyaya da hitap eden rafineler var. Yıllık potansiyeli 20 milyar dolar olan kuyumculuk sektörü var. Dünyaya Türkiye kuyumculuk sektörüyle de, ürettiği bir gram altın 60 gr 600 dolarlara kadar çıkan ürüne dönüştürme şansı var Türkiyenin cari açığından dolayı merkez bankaları, tüm üreten altınları satın alıyor, üreticilere TL ödüyor, bu da merkez bankası açısından büyük bir avantaj. Yıllık 40 ton civarında ama merkez bankasının alımı, ihtiyacı, piyasaların çok çok üstünde, bildiğim kadarıyla şu anda merkez bankasının 500-600 ton aralığında altın rezervi var. Yaklaşık son üç yıldır merkez bankası alıyor, bütün bu yönleriyle baktığımızda entegrasyonu sağlamış bir sektör altın madenciliği Türkiyede. Farklı parametrelerde tartışılıyor ama bu yönüyle Türkiyenin bu işe çok daha hassas, çok daha önemli, çok daha kritik bakması lazım. Nedeni şu; tartışıyoruz hepimiz, 80-90 milyar dolarlık Türkiyenin enerji ve maden sektöründen kaynaklı cari açığı var, enerjiyle ilgili bütün yatırımlar yapılıyor, bütün kapasiteler ortaya çıkıyor ama yine de bir nevi dışarıya bağımlıyız. Madende durum farklı, madende dışa bağımlı olmamızın, ülke olarak stratejik olarak, siyasetin ötesinde tartışıp, kurumların sahip çıkıp, bütün paydaşlarla birlikte 10 milyar dolarlık altın ithal ediyoruz, pandemide 25 milyar dolara çıktı, bakır ithal ediyor, kurşun ithal ediyoruz, çinko ithal ediyoruz; bunların tamamı Türkiyede var. Türkiyede bunları daha sağlıklı, daha duyarlı, daha bütüncül, daha sistematik planlayarak nasıl üretiriz, buna bakıp biraz o işlere kafa yormak lazım" şeklinde konuştu.
"Pandemi sonrası bambaşka bir tabloyla karşı karşıyayız"
Başkan Yücel sözlerini şu şekilde sürdürdü; "Pandemi sonrası bambaşka bir tabloyla karşı karşıyayız. Sonuçta biz madenleri ürettikten sonra ya ara ürün olarak ya da nihai ürün olarak prosesten geçiriyoruz. Bu arada çok ciddi bir enerji tüketimimiz var, kimyasal tüketimimiz var, yedek parça tüketimimiz var. Tedarik zincirlerin kırılması maliyetlere olağanüstü etkisi oldu. Türkiyede birkaç sene öncesine kadar, pandemi öncesine kadar üretim maliyetlerin düşüklüğü bir avantajdı ama o avantaj hem enerjide hem kimi yedek parçalarda hem kimi kimyasallarda dolaylı olarak dışa bağlıyız. Bunu ithal ediyoruz, ithal etmemiz yetmiyor ürüne ulaşamıyoruz, ulaşamayınca da hem üretim kapasitemizde dönem dönem aksamalar oluyor, maliyetlerde olağanüstü. Ben altın açısından birkaç tane rakam vereceğim, bakırla da ilgili verebilirim. Bakır maliyetleri, ton başı üretim maliyetleri Türkiyede 3-4 bin dolardan bugün 5-6 bin dolarlara çıkmış durumda. Altın üretim maliyetleri 1000 dolarların üzerini zorluyor şu anda. Bütün madenlere yayabilirsiniz. Bütün bunlara rağmen biz ülkede daha çok üretmeliyiz, daha çok üretimi zorlamalıyız çünkü üretmediğimiz sürece bu hammadeler açısından dışa bağımlıyız, bunları dışarıdan satın alacağız, dışarıya döviz ödemek durumundayız, bunun katma değerinden yararlanmamış olacağız."