Süt üreticilerinden tarihi protesto
Çanakkale'de geçimini süt üreterek sağlayan üreticiler, mandıracıların koyun ve keçi sütünü ucuz fiyattan almak istemesine tepki gösterdi ve 200 litre sütü yere döktü.
Çanakkale’de koyun keçi sütü üretimi ve sektörde yaşanan sorunlara dikkat çekmek amacıyla Bayramiç ilçesi Söğütgediği köyündeki Süt Toplama Merkezi önünde bir araya gelen süt üreticileri artan maliyetlere rağmen mandıracıların sütün litresini geçen seneden daha ucuza almak istemesine isyan etti. Süt üreticilerine Çanakkale İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Doç. Dr. Ferhan Savran, Başkan Yardımcısı İlhan Ulus, Bayramiç Ziraat Odası Başkanı İsmail Pehlivan da destek verdi. Çanakkale'de yaklaşık 5 bin ailenin koyun ve keçi sütü üreterek geçimini sağladığını belirten Çanakkale İli Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Doç. Dr. Ahmet Ferhan Savran; “Süt keçiciliği ve süt koyunculuğunda önde gelen illerden biri de Çanakkale'dir. Özellikle coğrafi işarete sahip Ezine Peynirinin ham maddesini oluşturan koyun ve keçi sütüne olan talep, Çanakkale'de süt tipi küçükbaş hayvan yetiştiriciliğine olan ilgiyi arttırmıştır. Bu anlamda Çanakkale'de yaklaşık 5 bin aile koyun ve keçi sütü üreterek geçimini sağlamaktadır. Çanakkale ili süt tipi koyun ve keçi ırkları açısından ülkemizin aynı zamanda damızlık merkezi konumundadır. Çanakkale’ de yaklaşık 350 bin baş koyun ve 200 bin baş keçi varlığı mevcuttur. Söz konusu ırkların % 70’i verimi yüksek süt tipi ırklardan oluşmaktadır. Çanakkale’de yılda yaklaşık 40 bin ton keçi sütü, 25 bin ton da koyun sütü üretimi mevcuttur. Üretilen sütün hemen hemen tamamı il genelinde faaliyet gösteren mandıralara satılmaktadır” dedi.
“Son yıllarda artan üretim maliyetleri ve fiyat istikrarsızlığı, koyun ve keçi sütü üretimi açısından önemli sorunlar oluşturmuştur. Giderlerdeki artışın gelirlere yansımaması üreticiyi zor durumda bırakmaktadır” diyen Savran; “Üretici üretime devam edebilmek için her geçen gün çeşitli kurum ve kuruluşlara borçlanmakta veya hayvanlarını satarak sektörden çıkma eğilimine girmektedir. Çanakkale’de üretilen koyun ve keçi sütleri Ezine peynirinin hammaddesini oluşturmaktadır. Coğrafi işarete sahip olan Ezine Peyniri bir marka olarak, Çanakkale’de ki sanayiciyi yıllardır süt ürünleri sektöründe söz sahibi yapmıştır. Ezine Peynirinin üretim sahası ve üretimde kullanılan sütlerin miktarları bellidir. Ancak son yıllarda Ezine Peyniri adı altında satılan ürünlerin nitelik ve fiyatlandırma noktasında yeterince kontrol edilememesi hem Ezine Peyniri markasına, hem de üreticiye büyük zararlar vermektedir. Gelinen aşamada Ezine Peyniri markası neredeyse yok olma tehdidi ile karşı karşıya kalmıştır. Çanakkale için olduğu kadar ülkemiziçin de önemli bir değere sahip olan Ezine Peyniri marka değerinin kaybolmasına asla müsaade edilmemelidir. Bu sebeple Ezine Peyniri üretiminde çiğ süt fiyat politikası, üretici ve sanayicinin giderleri dikkate alınarak tarafların mağduriyetine sebep olmayacak şekilde ortak akıl ile belirlenmelidir. Zira yıllardır koyun ve keçi sütü fiyatları sanayici tarafından tek taraflı olarak belirlenmekte ve üretim maliyetleri yeterince dikkate alınmadan oluşturulmaktadır” şeklinde konuştu.
Bugün itibari ile 1 litre keçi sütünün üreticiye maliyetinin yaklaşık 7,17 TL, 1 litre koyun sütünün ise yaklaşık 8,70 TL olduğunu ifade eden Savran; “Bugün itibari ile 1 litre keçi sütünün üreticiye maliyeti yaklaşık 7,17 TL, 1 litre koyun sütün ise yaklaşık 8,70 TL’dir. Ancak son iki yıldır zaten üretim maliyetlerine sütünü satmakta olan üreticiye 2022 yılı üretim sezonunda üretim maliyetinin çok altında bir fiyat teklif edilmektedir. Bu koşullarda üreticinin üretime devam edebilmesinin imkanı olmadığı gibi, hayvanların kesime gönderilmesi de kaçınılmazdır. Bunun yanı sıra marketlerdeki fiyat farklılıkları ve haksız kazanç politikaları tüketiciyi Ezine Peyniri yerine daha ucuz olan inek peynirini tüketmeye yöneltmektedir. Ezine Peynirine olan talebin kaybolmaması ve tüketim alışkanlıklarının korunabilmesi için de bir takım tedbirlere ihtiyaç duyulmaktadır. Bu sebeple yetkili kurum ve kuruluşların gerek ürün içeriği, gerekse satış fiyatları ile ilgili denetimlerini arttırması gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
Koyun Keçi Yetiştiricileri Birliği Başkanı Doç. Dr. Ahmet Ferhan Savran sözlerini şu şekilde sürdürdü; “Koyun ve keçi sütü üretiminde bir diğer sorun ise, litre başına ödenen çiğ süt desteklerinin yetersizliğidir. Ülkemizde son yıllarda koyun ve keçi üretimi, Tarım ve Orman Bakanlığınca yapılan çalışmalar ve verilen destekler sayesinde oldukça cazip hale gelmiş, koyun ve keçi sayıları da ciddi artış göstermiştir. Hayvan varlığımızdaki bu artış çiğ süt üretimini de olumlu yönde etkilemiştir. Ancak koyun ve keçi sütü üretim miktarları inek sütüne göre düşük ve sezona bağlı bir üretim deseni olduğu için bu sütlere ödenen çiğ süt destekleri inek sütünden ayrı tutularak farklı bir bedelde ödeme yapılması önem arz etmektedir. Zira litre başına 20 kuruş olan çiğ süt desteğinin acilen güncellenmesini ve ürünün hak ettiği desteği bulmasını ilgili Bakanlıklarımızdan üreticilerimiz adına talep etmekteyiz. Bizler küçükbaş hayvan yetiştiricileri olarak ülkemiz adına her türlü zorlu koşullara rağmen üretime devam edebilmek için ürettiğimiz ürünlere hak ettiği bedelin verilmesini ve yetkililerce sesimizin duyulmasını talep ediyoruz.”
Yapılan açıklamaların ardından süt üreticileri, bidonlar içerisinde bulunan 200 litre koyun sütünü yere dökerek mandıracılara tepki gösterdi.