Sarıkamış destanının 106. yıl dönümü!

Sarıkamış Harekâtı (22 Aralık 1914), I.Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında Sarıkamış'ta gerçekleşen kara çatışmalarından biridir. "Son 140 yılın en acı olaylarından biri" olarak nitelendirilen harekatın 106. Yıl dönümü anılıyor..

Dünya Savaşı sırasında Osmanlı İmparatorluğu ve Rusya İmparatorluğu arasında Sarıkamış'ta gerçekleşen kara çatışmalarından olup Osmanlı İmparatorluğu için büyük bir başarısızlıkla sonuçlanan bir askerî girişimdir. Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığına göre Osmanlı zayiatları 60.000 ve Rus zayiatları 30.000'dir.
Savaşın en hazin kısmı ise Osmanlı kayıplarının birçoğunun Rus'lar ile yapılan çarpışmalarda değil de ağır soğuk hava koşulları yüzünden ölmesidir. Ruslar; Türklerden 200 subay, 7000 eri esir, 20 makineli tüfekle 30 topu ganimet olarak almışlardır. 5000 kişi civarında esir alınmıştır. Bunlar tahmine göre Kırımda domuz çiftliğinde çalıştırılarak ve aç bırakılarak ölmüşlerdir. Tarihçi-yazar Mehmet Niyazi, Sarıkamış harekâtındaki şehit sayısının tüm belgelerde toplamda 23.000 olduğunu, 90.000 rakamının 60.000 kayıp veren Rusların yalanı olduğunu kaydeder. 90.000 şehit verildiği iddiası ilk olarak Sarıkamış Harekâtı'ndan sekiz yıl sonra Binbaşı Şerif Bey'in yazdığı kitapta yer almaktadır.

Sarıkamış Harekatı'nın sonuçları
Savaştan sonra İstanbul'a dönen Enver Paşa uzun bir süre Sarıkamış hakkında herhangi bir haber, bildiri, veya yayın yapılmasını engelleyerek sansür uygulamış ve Osmanlı halkı savaşta olup bitenleri uzun yıllar sonra öğrenebilmiştir. Harbiye Nazırı Mirliva Enver Paşa ile düştüğü anlaşmazlık yüzünden Irak'a gönderilen ve orada Osmanlı 6. Ordusu komutanı olarak Britanya İmparatorluğu Mezopotamya Ordusunu bozguna uğratacak olan Osmanlı ve Alman Mareşali Goltz Paşa günlüğüne şöyle yazmıştı: "Kafkasya'da maalesef kendilerini Napolyon Bonapart zanneden ve cahil yetişen birçok adam var. Bunlar, ordularına güçleriyle bağdaşmayan görevler vermişler ve bu yüzden ordularını büyük zarara uğratmışlardır.
Ermeni gönüllü tümenleri Rus kuvvetlerinin başarısında önemli etken olmuştur. Bunlar kritik zamanlarda Osmanlı haraketlerine meydan okudu: "Osmanlı'nın gecikmesi Sarıkamış etrafında yeterli kuvvet konsantre etmesi için Rus Kafkasya Ordusu'na zaman kazandırmıştır." Enver Paşa, Ermeniler'i suçladı ve bölgede Rusya ile aktif beraberlikte bulunduklarını söyledi. 1918 Mart ayında Brest-Litovsk Antlaşması ile Sarıkamış ve Kars geri alınmış, ama aynı yılın Ekim ayında Mondros Mütarekesi uyarınca eski sınırlara dönülmüş ve topraklar elden çıkmıştı.



Sarıkamış şehitlerimizin hikayesi
Yıl 1914… Yer Sarıkamış… Sarıkamış'ta 60 bini donarak olmak üzere 78 bin şehit vermiştik.
1914 yılının 15-22 Aralık tarihleri arasında, Sarıkamış yakınındaki Allahuekber Dağları’nda, Kars'ı Ruslardan geri almak için harekata katılan 60 bin asker donarak öldü. Başkumandan vekili Enver Paşa büyük bir güçle, Rusları hiç beklemedikleri bir yerden, Allahüekber Dağları’ndan aşarak vurmayı ve Kars'ı yeniden vatan topraklarına katmayı hedeflemişti. Allahuekber Dağları’nın yer yer 2-3 bin rakımlı geçitlerinde ısı sıfırın altında 30 dereceye kadar düşüyordu. Türk askerlerinin büyük bölümü ise çölden gelmişti ve üzerlerinde yazlık üniformalar vardı. Sarıkamış'ta dondurucu soğuk altında askerlerimizin durumunu Kurmay Subay Şerif Bey "Sarıkamış" adlı kitabında şöyle anlatıyor: "Yol kenarında karların içinde çömelmiş bir asker, bir yığın karı kollarıyla kucaklamış, titreyerek, feryat ederek dişleriyle kemiriyordu. Kaldırıp yola sevketmek istedim. Beni hiç görmedi. Zavallı çıldırmıştı. Bu suretle şu lanetli buzullar içinde biz belki on bin kişiden fazla insanı bir günde karların altına bıraktık ve geçtik". Rus Kafkas Ordusu Kurmay Başkan Vekili Dük Aleksandroviç Pietroviç Sarıkamış'ta gördüklerine anılarında şöyle yer vermiş:
"İlk sırada diz çökmüş 9 kahraman. Mavzerleriyle nişan almışlar, tetiğe asılmak üzereler ama asılamamışlar… İkinci sırada cephane taşıyanlar var, sandıkları bir avuçlamışlar ki, kainattan hırslarını almak istiyor gibiler. Öylesine kaskatı kesilmişler… Ve sağ başta Binbaşı Nihat. Dimdik ayakta, başı açık, saçları beyaza boyanmış, gözleri karşıda… Allahuekber Dağları’ndaki son Türk müfrezesini teslim alamadım. Bizden çok evvel, Allah'larına teslim olmuşlardı. "Allahuekber Dağları, 37 bin şehit verilerek aşıldı ve Sarıkamış kuşatıldı. Sarıkamış kuşatma harekatı aşırı soğuk ve açlık yüzünden, hedef ele geçirilemeden, 5 Ocak 1915'de sona erdi. Osmanlı Ordusu bu dağlarda, 60 bini donma sonucu tam 78 bin şehit verdi. Rus birlikleri de bu savaşlarda 32 bin askerini kaybetti.



Sarıkamış şehitleri anma mesajları ve sözleri
Ey sonsuzluğun sahibi, sana ulaşmak istiyorum Durun kapanmayın pencerelerim Güneşimi kapatmayın Beton çok soğuk, üşüyorum.. / Muhsin Yazıcıoğlu

Hele söyle kurban olduğum hele söyle, Efim efim donarken gecenin ayazında. Nefesin buhar olup çıkarken son defa, Çıkmamış bıyıklarından buz sarkarken yiğidim, Elin mi önce dondu, yoksa ayakların mı? Kim düştü önce toprağa sen mi arkadaşın mı? / B.GÖKÇE

Cehennem olsa gelen, Göğsümüzde söndürürüz. / M. Akif Ersoy

Bayrakla dertleşen toprakla birleşen can verip devleşen BİRİLERİ VAR…

”Eş hele dağları örten karı, Ot değil onlar dedenin saçları.”

Anaların yüreğine ateş, Yiğitlerin kaderine buz düştü… Mekanın cennet olsun Kahraman, Yiğit Türk askeri!

Bugün 22 Aralık 2020 Bundan Tam 106 Yıl Önce 90 Bin Vatan Evladının 90 Bin Yiğidin 90 Bin Ana Kuzusunun 90 Bin Fidanın Vatan Uğruna Hakka Yürüdüğü Tarihtir.

Sarıkamış hava soğuk her yer beyazdı, beyaz bir kalem kaderimizi yazdı, okuyamadık diye birbirimize güldük. Gülerken donduk, bembeyaz öldük..

Onlar dondu Yüzyıldır Biz yandık…

Sarıkamış yaramdır, borandır Sarıkamış Sarıkamış ayazdır, destandır. Sarıkamış Tam doksan bin anadır Sarıkamış… Rabbim şehadetlerini kabul eylesin..

Öyle bir üşüdün ki ebediyen yanmazsın diyordu şair. Vatan için kefenleri kar olan kahramanlar.

Memed yetim memed aşık potini var, delik deşik anası elinde beşik memed yatar kar altında Vatan size minnettar

Sarıkamış’ta bu vatan için gözünü kırpmadan şehadete yürüyen şanlı askerlerimizi rahmet ve minnetle anıyoruz..

İçim dışım çığ tutar. Sarıkamış yalandır … Sarıkamış ayazdır destandır Sarıkamış…. Sarıkamış Evlattır tam doksan bin. Tam doksan bin Anadır Sarıkamış… Yaradır Sarıkamış. Borandır Sarıkamış. Destandır Sarıkamış. Sarıkamış Sevgi ver Rahmetle anıyoruz!

Ve yine geldik sadece bir günlük anılan tarihi güne Sarıkamış 90.000 ana kuzumuzu Rahmetle anıyoruz. Mekânları cennet olsun..

106 yıl önce bugün Sarıkamış’ta kardan kefenlere bürünen aziz şehitlerimizi rahmet ve minnetle anıyoruz. Ruhları şâd olsun.

Korkusuzca ölüme yürüyen kefensiz kahramanlarımızı unutmadık, unutmayacağız! Minnet ve saygıyla

Kulağımıza okunduğunda ilk ezan, Şehitlik defterine adımız yazıldı. Yemen’de yandık, Sarıkamış’ta donduk, Yiğitçe, Mertçe, Mehmetçe… Sarıkamış Şehitlerini, şehadetlerinin 103. yıldönümünde rahmetle, minnetle ve saygıyla yâd ediyorum..